بسیاری از کسانی که تصمیم به خرید دستگاه کارتخوان دارند از زمانبندی و نحوه انتقال وجه از حساب پرداخت کننده به حساب بانکی صاحب دستگاه اطلاع دقیقی ندارند. روند کار دستگاه کارتخوان به این صورت است که وقتی مشتری کارت می‌کشد مبلغ از حساب مشتری کسر و به حساب بانک ارائه کننده خدمات، به پذیرنده واریز می‌شود، سپس همه تراکنش‌ها در ساعت معینی به صورت یکجا به حساب مشتری انتقال می‌یابد. تا قبل از بهمن‌ماه 1396 در هر شبانه‌روز 7 بار یعنی تقریبا هر سه ساعت و نیم فرایند تسویه حساب پذیرنده‌ها انجام می‌شد.از بهمن 96 به بعد به دستور بانک مرکزی کلیه بانک‌ها و سرویس‌دهنده‌ها موظف به رعایت قانون تسویه حساب یکبار در هر 24 ساعت هستند. این قانون بلافاصله پس از ابلاغ اجرایی شد و به تبع آن واکنش‌ها و نگرانی‌هایی را نیز به دنبال داشت.
پیش ازاین به صورت مقطعی پذیرنده‌های برخی از بانک‌ها با مشکل فنی برای تسویه به موقع مواجه شده بودند که اعتراض‌هایی را نیز ایجاد کرد. اما این بار نقص فنی یا تاخیر مقطعی وجود ندارد. زمانبندی تسویه یا واریز به حساب دارندگان کارت به صورت رسمی تغییر کرده و به نظر می‌رسد این تغییر برگشت ناپذیر است. بنابراین تمام تراکنش‌ها در زمانبندی مشخصی که از طرف بانک مرکزی ابلاغ شده است در هر 24 ساعت یکبار (معمولا نیمه‌شب به بعد) به حساب دارندگان دستگاه کارت خوان سیار واریز خواهد شد. ادامه این مطلب بررسی دلیل این تصمیم، مروری بر استاندارهای جهانی آن و روش هماهنگی با این زمانبندی است.
علت 24 ساعت شدن روند تسویه پذیرندگان
یکی از بزرگترین چالش پیش‌روی سیستم پرداخت‌های الکترونیک تخلفات مالی حرفه‌ای و پیوسته مانند پولشویی است. به این مهم مسائل دیگری مانند کلاهبرداری‌هایی که ریشه در سواد پائین دیجیتالی مردم دارد را نیز اضافه کنید. همچنین اشتباهات سهوی پرداخت هم یک مسئله جدی پیش‌روی خدمات بانکداری الکترونیک است. از بهترین راه حلهایی که سالهاست در بانکداری مدرن دنیا استفاده می‌شود اختصاص زمان کافی برای نظارت بر تراکنش‌های مشکوک و بازگشت وجه پرداخت‌های اشتباه است. روال پرداخت و تراکنش در سیستم بانکداری الکترونیک به این صورت است که پس از کسر وجه از حساب مشتری تا زمان واریز به حساب مقصد، مبلغ مورد نظر در حساب بانک مبدا باقی می‌ماند. و همین امر کمک می‌کند به آسانی موارد مغایر با نظر پرداخت کننده یا تراکنش‌های مشکوک، قابل بررسی و حتی قابل استرداد باشد. مشروط بر این که زمان کافی در اختیار سیستم‌های هوشمند رهگیری قرار گیرد. علت اخذ این تصمیم از سمت بانک مرکزی ایجاد زمان کافی برای بررسی هوشمند تراکنش‌های مشکوک است.
متوسط زمان تسویه پذیرندگان در دنیا و ایران
در اکثر کشورهای پیشرفته دنیا زمان تسویه تراکنش‌های کارت خوان 48 ساعت است.این زمان در برخی از کشورهای در حال توسعه مثل کشورهای آمریکای جنوبی و برخی از مناطق چین و هند تا 72 ساعت هم ذکر شده است. این فرصت به سیستم بانکی زمان کافی می‌دهد تا بتوانند هر تراکنش غیر معمول را کنترل و ردیابی کنند. طبیعی است که این نظارت فقط در موارد معدود به صورت انسانی انجام میگیرد و از تکنیکها و ابزارهای هوشمند داده‌کاوی برای این منظور استفاده می‌شود. زمانبندی 24 ساعته اعلام شده از طرف بانک مرکزی به معنی حداکثر زمان اعلام شده است. یعنی اگر مشتری شما ساعت 17 کارت بکشد با توجه به زمان تسویه که تقریبا بین ساعت 3 تا 5 صبح انجام می‌شود، این زمان کمتر از 12 ساعت خواهد بود. انتظار می‌رفت بانک مرکزی زودتر و با یک ساختار پلکانی مثلا از سه ساعت به شش ساعت و یا دوازده ساعت این زمان را افزایش دهد تا کسب و کارها فرصت بیشتری برای هماهنگی داشته باشند.
هماهنگی روند دریافت و پرداخت در بانکداری الکترونیک
گاهی برخی از خیابان های شهر، برای تردد بهتر، یا شرایط خاص، یک‌طرفه می‌شوند. که این امر ممکن است در روزهای اول برای کسانی که عادت داشته‌اند از همان خیابان به صورت دوطرفه استفاده کنند مشکل ایجاد کرده و آنها را ملزم به طی مسافت بیشتری می‌کند. آیا این موضوع دلیل کافی و محکمی برای نرفتن و استفاده نکردن از خیابان است؟ تغییرات ساختارهای پرداخت و دریافت الکترونیک اجتناب‌ناپذیر است. وقتی روند دریافت و پرداخت شما تغییر می‌کند اطمینان داشته باشید که این تغییر سراسری است و شرکای بالادست و پائین‌دست شما هم به تدریج ملزم به هماهنگی با این تغییر خواهند شد. بهتر است به جای مقابله یا دامن زدن به تصمیم‌های غیر حرفه‌ای که منجر به بازگشت به عقب است با اطمینان به شبکه بانکی کشور، خودتان را با تغییرات هماهنگ کنید.
دستگاه پوز سیار یک وسیله قابل حذف یا جایگزینی (حداقل در کوتاه مدت) نیست. استفاده از این دستگاه به همان اندازه که گسترش پیدا می‌کند باید امنیت مالی مشتریان را نیز تامین کند. و اطمینان داشته باشید هر تصمیمی در این رابطه، مطالعه شده و تخصصی گرفته می‌شود. شبکه بانکی کشور با توجه به پیشرفت‌های چندسال گذشته در زمینه پرداخت الکترونیک یکی از بهترین و امن‌ترین زیرساخت‌های بانکی در دنیاست که دستگاههای pos به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای آن محسوب شده و هر تغییر ساختاری در دراز مدت باعث بهتر شدن این ابزار به لحاظ سرعت، امنیت و امکانات خواهد بود. درست مثل خیابان‌های یکطرفه‌ای که اگرچه در روزهای اول ممکن است مسیر شما را کمی دورتر کند، اما در دراز مدت سرعت و نظم بیشتری به رفت آمدهای در حال رشد خواهد داد.
source: تغییر زمان بندی تسویه حساب پذیرندگان دستگاههای کارتخوان
